Αδυνάτισμα και Ψυχολογία
Η απώλεια κιλών επιτυγχάνεται με συνδυασμό σωστής διατροφής και άσκησης, συνιστούν οι ειδικοί. Όμως τόσο η διατροφή όσο και η άσκηση είναι συμπεριφορές που απορρέουν από ένα συγκεκριμένο τρόπο σκέψης. Πως λοιπόν σκέφτεται ο άνθρωπος που καταφέρνει να αδυνατίσει σε αντίθεση με αυτόν που αποτυγχάνει; Σε αυτό το ερώτημα δύναται να απαντήσει ,δημοσιευμένη μελέτη σε βρετανικό περιοδικό ψυχολογίας της υγείας όπου μελετήθηκαν δύο κατηγορίες ανθρώπων: αυτοί που πάντα είναι στα κιλά τους μαζί με αυτούς που έχουν αδυνατίσει τα τελευταία χρόνια, ενώ «απέναντι» βρίσκονται όσοι έχουν βάλει βάρος. Σε τι διαφέρουν;
Βρέθηκε ότι η πρώτη κατηγορία ζυγίζεται περιστασιακά αλλά χρησιμοποιεί και άλλους τρόπους για να διαπιστώσει το κατά πόσο έχει πάρει κιλά όπως αν τους κάνουν τα ρούχα τους. Αυτοί οι άνθρωποι προσέχουν γενικά τη διατροφή τους αγοράζοντας τρόφιμα χαμηλών λιπαρών ενώ δίνουν σημασία και στη ποσότητα του φαγητού τους. Έχουν ένα σαφές σωματικό βάρος που θέλουν να διατηρήσουν και ένα όριο κιλών πάνω από το οποίο αρχίζουν να παίρνουν μέτρα κάνοντας μικρές προσαρμογές που τις εντάσσουν στην καθημερινότητα τους. Όταν ξεφεύγουν διατροφικά δε νιώθουν ενοχές.
Αντίθετα όσοι πήραν κιλά τα τελευταία χρόνια, διαπιστώθηκε πως έχουν μια διαφορετική αντίληψη γύρω από το φαγητό και τη άσκηση: Ζυγίζονται με ασυνεπή τρόπο και μόνο όταν είναι ενταγμένοι σε κάποιο «επίσημο» πρόγραμμα αδυνατίσματος, το οποίο για να ξεκινήσει συνήθως θα πρέπει να υπάρχει ένα εξωτερικό κίνητρο (π. χ κάποιος γάμος) ή να έχουν την κατάλληλη ψυχολογία. Συνήθως στη περίοδο αδυνατίσματος γίνονται διατροφικά πολύ αυστηροί με αποτέλεσμα μετά από λίγο διάστημα να επιστρέφουν στις κακές τους συνήθειες ενώ παράλληλα αντιπαθούν την άσκηση. Επίσης βρέθηκε ότι πολύ συχνά, το αποτέλεσμα της ζυγαριάς τους αποθαρρύνει όπως και κάθε παρασπονδία τους την οποία αντιμετωπίζουν σαν ένδειξη αποτυχίας. Τέλος σ’ αυτήν τη κατηγορία ανήκουν και οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν το φαγητό σαν έναν τρόπο αντίδρασης και αντιμετώπισης των αρνητικών γεγονότων ζωής.
Από τα παραπάνω προκύπτουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα που μπορεί να βοηθήσουν όσους θέλουν να χάσουν βάρος:
1)Είναι προτιμότερο να υπάρχει ένα σαφές επιθυμητό βάρος και όταν το ξεπερνούν να κάνουν άμεσα μικρές προσαρμογές στη καθημερινή τους διατροφή (π .χ μειώνοντας τα σνακ), από το να περιμένουν κάποια ειδική εκδήλωση ή να νιώσουν αρκετά δυνατοί για να ξεκινήσουν αυστηρή δίαιτα
2)Για εκείνους που αντιπαθούν την άσκηση, μπορούν να την εντάξουν με ήπιο τρόπο στη ζωή τους όπως με το να ανεβαίνουν σκάλες ή να χρησιμοποιούν λιγότερο το αυτοκίνητο.
3)Όσοι αποθαρρύνονται από το αποτέλεσμα της ζυγαριάς, μπορούν να χρησιμοποιούν άλλα μέσα όπως μια ζώνη ή το νούμερο ενός παντελονιού για να συνεχίζουν τη προσπάθεια τους.
4) Θα πρέπει να υπάρχει μια ευελιξία και μια ανεκτικότητα για τις στιγμές που διατροφικά ο άνθρωπος θα παρεκκλίνει από το πρόγραμμα του. Οι ενοχές δε βοηθούν την απώλεια κιλών.
Συμπληρωματικά, παρόμοιες έρευνες στο θέμα του επιτυχημένου αδυνατίσματος έχουν επισημάνει τους ακόλουθους βοηθητικούς ψυχολογικούς παράγοντες:
5)Μια δημόσια δέσμευση του στόχου των κιλών που θέλουν να χάσουν βοηθά στη διατήρηση και επίτευξη αυτής της δέσμευσης( π .χ ανακοινώνοντας τον επιθυμητό στόχο σε συγγενείς, φίλους και καταγράφοντας το σε κάποιο εμφανές σημείο) .
6)Οι φιλόδοξοι στόχοι ωφελούν. Ειδικά για όσους θέλουν να χάσουν πολλά κιλά, έχει βρεθεί πως όσο μεγαλύτερο στόχο θέτουν, τόσα περισσότερα κιλά χάνουν, πάντα λαμβάνοντας υπόψη το εφικτό και υγιές σωματικό βάρος.
7)Οι σύντροφοι μπορεί να διαδραματίσουν υποστηρικτικό ή επιβαρυντικό ρόλο. Όταν αυτός που προσπαθεί να αδυνατίσει ,νιώθει ότι δεν πιέζεται ή τιμωρείται λεκτικά όταν ξεφεύγει από το πρόγραμμα του αλλά αντίθετα αισθάνεται πως του δίνεται χρόνος για να επέλθει η σωματική αλλαγή και πως αναγνωρίζονται τα αρνητικά συναισθήματα του, τότε αυτός ο άνθρωπος θα έχει αυξημένο κίνητρο για να πετύχει τον στόχο των κιλών που έχει θέσει.